Page 73 - ZTSO_100.YILKİTAP

Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl 70 Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl 71

somut hale gelmiş, benimsenmiştir. Devletçilik Maden kömürü havzasının merkezini oluşturan Sanayileşme Yaklaşımı alanında ilerleme kaydedilmesinin zorunlu olduğunu
politikalarının yoğun olarak uygulandığı bu dönemde Zonguldak, üretilen madenlerin bir kısmının ihraç 1923 yılından sonra yeni yönetimin anlayışı; belirtmiştir. Benzer bir söylemi, 1935 yılında İsmet
madencilik sektörü arka planda bırakılmıştır. edilmesi nedeniyle önemli bir ticaret merkezi medeniyetin, sanayi ile birlikte oluşacağı yönündedir. İnönü, kömürsüz ve demirsiz bir medeniyetin

İş Bankası bu dönemde yerli ve yabancı sermaye ile konumundadır. Bu yaklaşım tüm yöneticilere de yansımış; ağır yürütülebileceğini düşünmenin anlamsız olduğunu
siyasi iktidar arasındaki bağlantıyı sağlayarak, çeşitli Cumhuriyet’in ilanından önce her madenci çıkarttığı sanayinin oluşturularak, sanayileşmede ithalat ifade ederek yapmıştır. Bu düşünce ve söylemler
ekonomi politikasının oluşturulması aşamasında kömürü %40 oranında Maden İdaresine, geri kalanını bağımlılığının azaltılması hedeflenmiştir. Devlet, Cumhuriyet yönetiminin sanayi ile ilgili bakış açısını
sermaye çevrelerinin beklentileri doğrultusunda da Bahriye İdaresine teslim etmesi gerekmektedir. içe dönük sanayileşme politikasını uygularken, ve kurulacak sanayi platformlarının hangi alanlarda
kararların çıkmasında en etkili baskı gruplarından biri Çıkarılan kömürün istenilen yerlere satışının madencilikte ise millileştirme uygulamaları hız yapılacağını göstermektedir.
olmuştur. yapılabilmesi için belirlenen oranda bir kâr payının kazanmıştır. Dönemin yaklaşımı sanayileşme olduğu kadar, demir-

verilmesi şart koşulmuştur. Üretilen kömürün istenilen Ereğli Şirketinin 1937 yılında Fransızlardan alınması çelik üretiminde savunma açısından önemli bir unsur
şekilde satılabilmesi ile gerek dış ticaret gerekse olması düşüncesi de yatmaktadır. Mustafa Kemal
Dış Ticaret ile birlikte şirkete ait olan Ereğli Limanı, Zonguldak- Atatürk, 1 Kasım 1937’de Büyük Millet Meclisinin
iç piyasanın kömür talebini karşılamak açısından
Cumhuriyetin ilk zamanlarında Zonguldak’ta ağırlıklı Zonguldak’ın önemli bir yeri bulunmaktadır. Çatalağzı demir yolu hattı ve kömür madeni işletmeleri açılışındaki;

olarak doğal kaynaklar kullanılmakta, tarımsal ürünler Cumhuriyet’in ilanı ile başlayan sanayileşme tamamıyla devlet kontrolüne geçmiştir. “Ereğli Şirketini satın aldığımızı ve Ereğli kömür
üretilmektedir. Havzadaki zengin maden kömürü O dönemdeki Ekonomi Bakanı Celal Bayar; o havzasında rasyonel bir üretim planının, günün
yatakları, ağır sanayi ve buna bağlı küçük sanayinin sürecinde ithal edilen ürünler yıkama fabrikaları ve yıllardaki medeniyet gelişiminin kömür ve demire; sorunu olduğunu biliyorsunuz. Bunun tamamlanması
gelişmesini sağlamıştır. Ayrıca yine Zonguldak’ta elektrik santralleri makineleri, madeni yağlar, inşaat yani endüstrinin gelişimine bağlı olduğunu, çabuklaştırılarak, kömür üretimimiz kısa bir sürede en az
yetiştirilen bitkisel ürünler, un sanayi, konserve üretimi, malzemeleri gibi kömür üretiminde yardımcı olacak toplumsal yaşam düzeyini attırabilmek için endüstri bir misli artırılmalıdır. Kömür için düşündüğümüz esas
ağaç ürünleri ve kerestecilik sanayinin gelişimini sanayi unsurlarından oluşmaktadır. Bu dönemde
sağlayan yan sektörler olmuştur. Zonguldak Limanı’nda dış ticaret sirkülasyonuna
bağlı olarak yük giriş çıkışında ciddi bir artış
gözlenmiştir.
1927 Sanayi Sayımına Göre Zolguldak’ta İş Yeri ve Zonguldak’tan iç pazara gönderilen ihraç ürünleri
Çalışan Sayısı
başta ve en önemlisi olan maden kömürü, çilek, balık,
Sektörler Çalışan Sayısı İşyeri Sayısı meyve konserveleri ve ceviz kütüğü; yabancı ülkelere
Maden Çıkarma Sanayi 7.897 63 gönderilen ihraç ürünü ise her yıl gönderi miktarı artan

Tarıma Dayalı Sanayi 1.161 626 maden kömürüdür.
Ağaç Ürünleri Sanayi 198 84 Bu bağlamda Zonguldak’ta ithalat, ihracattan gerek
İnşaat Sanayi 511 154 miktar gerekse değer bakımından fazla olduğu gibi;
Dokuma Sanayi 198 83 yeni rejimin oturtmaya çalıştığı sanayileşme hareketi

Maden, Maden İşletmesi ve Makine 789 314 uygulanamayarak, Osmanlı’dan kalan ekonomik
Sanayi altyapının bir süre daha sürdürüldüğü görülmektedir.
Bu yüzden ihraç ürünleri olarak doğal kaynaklardan
Kağıt ve Basım Sanayi 5 2
sağlanan ham madde ve tarım ürünleri kullanılmış,
Kimya Sanayi 17 9
sanayi ve ticaret ürünleri ise ithal olarak yabancı
Diğer Sanayi Dalları 54 6 Atatürk,
ülkelerden getirtilmiştir. Büyük Millet
Toplam 11.325 1.341 Meclisi’nin
açılış
Kaynak: DİE 1927 Sanayi Sayımı. Aktaran Yurt Ansiklopedisi Türkiye İl İl konuşmasını
Fasikül 139, 1984, s. 7759. yaparken