Page 35 - ZTSO_100.YILKİTAP
P. 35

Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl  32                                                        Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl  33






 ticaret, sanayi ve ziraat odalarının kurulması için resmi   Dersaadet Ticaret Odası
 süreci başlatmıştır. Sadrazam Küçük Said Paşa bu   Osmanlı Devleti Dönemi’nde kurulan
 bağlamda Türkiye’deki ticaret ve sanayi odalarının   ilk yerli ticaret odası 19 Ocak 1880’de
 perde arkasındaki kurucusu olarak bilinmektedir.
                        kurulan Dersaadet Ticaret Odasıdır.
 18 Ocak 1880’de Said Paşa ve başkanlığındaki Bakanlar   Bu odanın idari yapısı günümüz ticaret
 Kurulu (Meclis-i Mahsus) odaların kurulmasını görüşmek   odalarından farklılık göstermektedir.
 için toplanmışlardır. Ticaret ve sanayinin gelişmesine   Odanın görev ve yetkileri; ticaret ve
 katkıda bulunan, Avrupa’da benzerleri bulunan odaların   sanayinin gelişmesi için uygulanması
 kurulmasının gerekliliğine karar verilmiş ve oda tüzük   gereken değişiklik ve düzeltmeleri
 metni onaylanmıştır.
                        gerçekleştirmek, ulaştırma bağlamında
 Bakanlar Kurulu, kurulacak odanın adını “Ticaret Odası”   demir yolu, kara yolu gibi hatların
 olarak karar vermiştir. Bu karar, Padişah II. Abdülhamid   yenilenmesi, posta, telgraf gibi iletişim
 tarafından 19 Ocak 1880’de onaylanmış ve Dersaadet   mecralarındaki problemlerin çözümü, sanayi
 (İstanbul) Ticaret Odası kağıt üzerinde kurulmuştur.   ve ticaretin gelişmesi için kanun çıkarma,
                        her türlü mal ve hizmet ile ilgili görüş ve
                        öneri üretimi gibi çok sayıda maddeyi
                        kapsamaktadır. Ayrıca Ticaret Nezaretine
                        istendiği taktirde tüm bu yapılanları bildirme
                        zorunluluğu da bulunmaktadır.

                        1881 yılında görev ve yetkilerinin
                        genişletilmesi ile Dersaadet Ticaret Odası
                        tüccar adına her türlü kefillik gerektiren işlere
 Küçük Said Paşa        yönelik belge verme, haciz gibi işlemleri
                        de üzerine almıştır. Bu durum, Dersaadet                                   Belge: Ticaret Odasının Nizamname-i Dahiliyesi’nin
                        Ticaret Odasının görev ve yetkileri nedeniyle                              beşinci maddesine göre normal şartlarda haftada
                                                                                                   bir, olağanüstü durumlarda ise daha fazla toplantı
 kurulmasına, yapılan ithalat ve ihracat faaliyetlerine   danışma işlevinin ağırlık kazanmasına neden   yapılabilecekti. BOA, İ.ŞD, nr. 30/3122
 ilişkin istatistikler hazırlanmasından ticaret, sanayi   olmuştur. Böylelikle aslında ticaret kesimi ile Osmanlı
 ve ziraat ile uğraşanlara ve ailelerine ait sağlık   Devleti arasında köprü görevi görerek, ticaret kesiminin   Hükümetin Tanzimat Dönemi ile birlikte izlediği
 masraflarının karşılanması gibi çok kapsamlı görev   hükümet önünde temsil edilmesini sağlamaktadır.   merkeziyetçi politikası, Oda için oluşturduğu
 tanımları bulunmaktadır.  Bu yönüyle bir kamu kurumu gibi hareket etmeye             tüzüğe de yansımış; Odanın kararlarında hükümet
                        başlamıştır.                                                  tarafından yönlendirici ve denetleyici bir rolünün
 Meclis-i Ticaret ve Ziraat zamanında sanayi, ticaret                                 olacağı belirlenmiştir. Kurumda; devletin temel
 ve ziraat alanlarında birbirinden ayrı ve bağımsız   Dersaadet Ticaret Odası, 1880 yılında kurulmasına   güç ve yetkilerinin tek kişide toplandığı mutlakiyet
 meclislerin açılması düşünülmüştür. Ancak 1950’li   rağmen ticari faaliyetlerine, bugün İstanbul Ticaret   yönetim biçiminin etkileri hakim olsa da liberal
 yıllardan sonra açılması gündeme gelen bu durum,   Odasının kuruluş tarihi olan 14 Ocak 1882 yılında   ögeleri de bünyesinde bulundurmaktadır. Demokratik
 Osmanlı Devleti Dönemi’nde böyle bir düşüncenin   gerçekleştirdiği ilk toplantı ile başlamıştır.  uygulamalar olarak oda içi kararların oy birliği ile
 var olması açısından büyük önem taşımaktadır.
                        Osmanlı Devleti modernleşme girişim ve                        alınması, görevlendirmelerde seçim şartının olması,
 II. Abdülhamid Dönemi’nde (1876-1909) Sadrazam   Belge: Padişahın onayladığı 19 Ocak 1880   deneyimlerini Dersaadet Ticaret Odasının kuruluşuna   üye olma zorunluğunun olmaması gibi hususlar
 tarihli kuruluş belgesi. BOA, İ.MM, NR.
 Küçük Said Paşa, bu düşüncenin hayata geçmesi için   65/3075.  aktarmıştır.          sıralanabilmektedir.
   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40