Page 34 - ZTSO_100.YILKİTAP

Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl 32 Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl 33

ticaret, sanayi ve ziraat odalarının kurulması için resmi Dersaadet Ticaret Odası
süreci başlatmıştır. Sadrazam Küçük Said Paşa bu Osmanlı Devleti Dönemi’nde kurulan
bağlamda Türkiye’deki ticaret ve sanayi odalarının ilk yerli ticaret odası 19 Ocak 1880’de
perde arkasındaki kurucusu olarak bilinmektedir.
kurulan Dersaadet Ticaret Odasıdır.
18 Ocak 1880’de Said Paşa ve başkanlığındaki Bakanlar Bu odanın idari yapısı günümüz ticaret
Kurulu (Meclis-i Mahsus) odaların kurulmasını görüşmek odalarından farklılık göstermektedir.
için toplanmışlardır. Ticaret ve sanayinin gelişmesine Odanın görev ve yetkileri; ticaret ve
katkıda bulunan, Avrupa’da benzerleri bulunan odaların sanayinin gelişmesi için uygulanması
kurulmasının gerekliliğine karar verilmiş ve oda tüzük gereken değişiklik ve düzeltmeleri
metni onaylanmıştır.
gerçekleştirmek, ulaştırma bağlamında
Bakanlar Kurulu, kurulacak odanın adını “Ticaret Odası” demir yolu, kara yolu gibi hatların
olarak karar vermiştir. Bu karar, Padişah II. Abdülhamid yenilenmesi, posta, telgraf gibi iletişim
tarafından 19 Ocak 1880’de onaylanmış ve Dersaadet mecralarındaki problemlerin çözümü, sanayi
(İstanbul) Ticaret Odası kağıt üzerinde kurulmuştur. ve ticaretin gelişmesi için kanun çıkarma,
her türlü mal ve hizmet ile ilgili görüş ve
öneri üretimi gibi çok sayıda maddeyi
kapsamaktadır. Ayrıca Ticaret Nezaretine
istendiği taktirde tüm bu yapılanları bildirme
zorunluluğu da bulunmaktadır.

1881 yılında görev ve yetkilerinin
genişletilmesi ile Dersaadet Ticaret Odası
tüccar adına her türlü kefillik gerektiren işlere
Küçük Said Paşa yönelik belge verme, haciz gibi işlemleri
de üzerine almıştır. Bu durum, Dersaadet Belge: Ticaret Odasının Nizamname-i Dahiliyesi’nin
Ticaret Odasının görev ve yetkileri nedeniyle beşinci maddesine göre normal şartlarda haftada
bir, olağanüstü durumlarda ise daha fazla toplantı
kurulmasına, yapılan ithalat ve ihracat faaliyetlerine danışma işlevinin ağırlık kazanmasına neden yapılabilecekti. BOA, İ.ŞD, nr. 30/3122
ilişkin istatistikler hazırlanmasından ticaret, sanayi olmuştur. Böylelikle aslında ticaret kesimi ile Osmanlı
ve ziraat ile uğraşanlara ve ailelerine ait sağlık Devleti arasında köprü görevi görerek, ticaret kesiminin Hükümetin Tanzimat Dönemi ile birlikte izlediği
masraflarının karşılanması gibi çok kapsamlı görev hükümet önünde temsil edilmesini sağlamaktadır. merkeziyetçi politikası, Oda için oluşturduğu
tanımları bulunmaktadır. Bu yönüyle bir kamu kurumu gibi hareket etmeye tüzüğe de yansımış; Odanın kararlarında hükümet
başlamıştır. tarafından yönlendirici ve denetleyici bir rolünün
Meclis-i Ticaret ve Ziraat zamanında sanayi, ticaret olacağı belirlenmiştir. Kurumda; devletin temel
ve ziraat alanlarında birbirinden ayrı ve bağımsız Dersaadet Ticaret Odası, 1880 yılında kurulmasına güç ve yetkilerinin tek kişide toplandığı mutlakiyet
meclislerin açılması düşünülmüştür. Ancak 1950’li rağmen ticari faaliyetlerine, bugün İstanbul Ticaret yönetim biçiminin etkileri hakim olsa da liberal
yıllardan sonra açılması gündeme gelen bu durum, Odasının kuruluş tarihi olan 14 Ocak 1882 yılında ögeleri de bünyesinde bulundurmaktadır. Demokratik
Osmanlı Devleti Dönemi’nde böyle bir düşüncenin gerçekleştirdiği ilk toplantı ile başlamıştır. uygulamalar olarak oda içi kararların oy birliği ile
var olması açısından büyük önem taşımaktadır.
Osmanlı Devleti modernleşme girişim ve alınması, görevlendirmelerde seçim şartının olması,
II. Abdülhamid Dönemi’nde (1876-1909) Sadrazam Belge: Padişahın onayladığı 19 Ocak 1880 deneyimlerini Dersaadet Ticaret Odasının kuruluşuna üye olma zorunluğunun olmaması gibi hususlar
tarihli kuruluş belgesi. BOA, İ.MM, NR.
Küçük Said Paşa, bu düşüncenin hayata geçmesi için 65/3075. aktarmıştır. sıralanabilmektedir.