Page 90 - ZTSO_100.YILKİTAP
P. 90
Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl 88 Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl 89
Sosyal Değişim
Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte Türkiye’de ekonomi, gereken yasalar çerçevesinde belirlenen kuralların
siyasi ve toplumsal alanda köklü değişikler başlamıştır. yerine getirilmemesi nedeniyle çıkan grevlerdir.
İzmir’de Türkiye Cumhuriyeti’nin yasal temelinin O dönemde Zonguldak işçilerinin bir araya gelip,
oluşturulduğu ve gerekli düzenlemelerin yapıldığı 1923 örgütlenememelerinin en büyük sebebi, maden
yılındaki Birinci İktisat Kongresi’nde, çalışma hayatına ocağı işçilerinin dönüşümlü olarak çalışmaları
dair -başta işçi örgütlenmeleri ve işçi hareketleri olmak ve yine dönüşümlü olarak, belli süre aralıkları ile
üzere- temeller oluşturulmuştur. kendi yaşadıkları yerlere, köylerine dönmelerinden
kaynaklanmaktadır. İşçiler bu süreçte işçi-köylü
ayrımından çıkamamış, sınıfsal bilinç oluşamamıştır.
İşçi Hareketleri ve İşçi Örgütlenmeleri
Böylelikle sendikal örgütlenmenin sağlanması için
Tek parti dönemini kapsayan yıllarda, Amele Birliği gereken bilinç kazanılamamıştır.
varlığını sürdürmekte, tüzük gereği siyasal iktidarla
uyumlu olarak çalışmalar gerçekleştirmektedir.
İzmir İktisat Kongresi’nde “işçi kesime ait ekonomik Tek Parti Dönemi
temeller” bölümünde maden ocaklarında çalışan Türkiye’nin siyasal yaşamında “tek parti dönemi”
işçilere verilen mesailerin bir günlük ücret olarak olarak bilinen 1925 ile 1945 yılları arası, CHP’nin
hesaplanması, işçilere kalabilmeleri için yurt siyasal, ekonomik ve sosyal yaşamında etkili olduğu
sağlanması gibi esaslar getirilmiştir. Bunun yanı sıra yıllar olarak bilinmektedir. Bu dönemde CHP işçi
kömür üretiminin arttırılabilmesi için işverenlere yönelik kesiminin gelişiminde etkin bir rol oynamıştır.
“Zonguldak Madencilerinin Hazırlıkları” adı altında Şeyh Sait ayaklanmasından sonra çıkarılan 17 Mart
kararlar çıkarılmıştır. Bu kararların çıkmasında en büyük 1925 tarihli Takrir-i Sükun Yasası çerçevesinde işçi
etken, kongreye katılan Zonguldak temsilcilerinin kesiminin üzerinde bir baskı yaratılmıştır. Yasa,
içinde işçilerden daha fazla sayıda işveren madenci ve sendikalaşmaya doğrudan bir yasak getirmemiş;
Zonguldak Limanı Yükleme Rıhtımı tüccarın bulunmasıdır. yalnızca hükümete ülkedeki toplumsal düzeni ve
Kömür havzasında işçi hareketlerini belirleyen en huzuru bozmaya yönelik her hareketi kontrol altına
önemli unsur, o dönemde devletin uygulaması alma yetkisi vermiştir. Bu kapsamda CHP hükümeti,
