Page 85 - ZTSO_100.YILKİTAP
P. 85
Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl 83
1940-1950 Dönemi
Türkiye’de 1932-1939 yılları arası havza açısından Ateş tuğlası ve seramik ham maddesi olan
İş Bankasının egemenliğini pekiştirdiği, devletçilik şiferton, yörenin zengin maden kaynaklarından
uygulamalarının gevşeme ve çözülme belirtilerinin sayılabilmektedir. Sümerbank, Birinci Sanayi Planı’na
görüldüğü bir dönem olmuştur. Bundan sonraki çok partili göre porselen sanayi kurma görevi kapsamında
döneme kadar geçen süre ise savaş yıllarının başladığı, 1938 yılında yabancı bir uzman getirterek konunun
devletçiliğin tasfiye edildiği zamanlardır. incelenmesini sağlamıştır. Bu bağlamda İstanbul,
Bakırköy’de kurulması tasarlanan seramik fabrikası için;
Devletçilik uygulamaları 1940’ta Ereğli’de başlamasına
rağmen, devletçilik tasfiyesi yaşanmadan 1980’lere özellikle sıhhi malzeme, fayans, bir takım porselen
gelinmiştir. Yine bu yıllarda, Türkiye’nin hiçbir yerinde ürünleri ile üretim sırasında kullanılmak üzere 5000
yaşanmamış, İkinci Dünya Savaşı’nın yol açtığı ekonomik tonluk ateş tuğlası imal edebilmek amacıyla bir ön
hazırlık çalışması yaptırmıştır. O sırada gerçekleşen
sıkıntıların önüne geçilmek üzere, hiçbir işi olmayan İkinci Dünya Savaşı, projenin hayata geçmesini
erkeklerin kömür ocaklarına gönderildiği mükellefiyet engellemiş ve 1936 yılında İkinci Sanayi Planı
dönemi ise 1960’lara kadar sürmüştür. hazırlanmıştır. Bu plan da ise; ateşe dayanıklı malzeme
Savaş yılları, siyasi iktidarı ekonomik çıkmaza sürüklemiş, olan şamotun üretileceği ayrı bir tesis kurulması
1940-1945 yılları arası savaş yükünün ağır ekonomisi halka önerilmektedir.
yüklenmiştir. Savaş yılları boyunca mevcut sanayi tesislerinin ateş
tuğlası ihtiyacı, işletme güvenliğini tehlikeye sokacak
Karaelmas Semtinden Zonguldak Genel Görünümü boyutlara ulaşınca, devam eden savaşa rağmen bir
Zonguldak’taki Yatırımlar fabrika kurulması için çalışmalara başlanılmıştır. 1944
Zonguldak’ın gelişmesi Ereğli Kömür İşletmeleri ile yılında bir İşviçre firmasına yaptırılan fabrika, gerek
paralel bir büyüme göstermiştir. Birinci Sanayi Planı yörede şiferton bulunması, gerekse tüketici olan
çerçevesinde Zonguldak il sınırları içerisinde farklı Karabük’ün yakın olması, kara ve deniz taşımacılığına
yatırım alanları kurulmuştur. Filyos’taki ateş tuğla uygun olması açısından Filyos olarak seçilmiştir.
fabrikası ile Karabük’teki demir-çelik fabrikası kamu 1950 yılından itibaren faaliyete geçen ateş tuğlası
yatırımlarından dolayı kentsel gelişmeye neden fabrikası, Karabük’te kurulan demir-çelik fabrikası ve
olmuştur. kimya sanayi ile Zonguldak’ın kömüre bağımlı gelişme
