Page 41 - ZTSO_100.YILKİTAP
P. 41

Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl  38                                                        Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl  39






 yerli sermayenin ticari girişimlere   Bu dönemden başlayarak ticaret ve sanayi odalarına   işletmelerine verilecek ayrıcalıkların belirlenmesi, ticaret
 dönüşmesine ve yeni yerli sermayenin   ilişkin hükümler, bu kurumların programlarında yer   ve sanayi ile ilgili her türlü kayıt ve istatistiğin tutulması,
 oluşmasına neden olmuştur. 1849   almaya başlamıştır.                                hükümetten izin alarak ticaret okullarının kurulması gibi
 1849-1920 Yılları Arasında Osmanlı   yılından 1907 yılına kadar geçen ve ilk   Bu siyasi kurumların başında İttihat ve Terakki Cemiyeti   görevleri bulunmaktadır.

 Devleti’nde Kurulan Osmanlı ya da   yerli anonim şirketinin de kurulduğu   gelmektedir. Cemiyetin 1911 yılında düzenledikleri   Birinci ve ikinci sınıf tüccar, banker ve sanayici iş
 bu dönem içinde toplam 83 şirket   kongresinde “Borsa, ticaret, sanayi ve ziraat odalarının   adamlarından oluşan ticaret ve sanayi odaları,
 Esas Faaliyeti Osmanlı Topraklarında   kurulmuşken; bu sayı milli iktisat   sayısının artması ve bu odaların birbirinden bağımsız   İstanbul’da yirmi dört, vilayetlerde on iki üyeden

 Olan Yabancı Anonim Şirketlerin   politikasının izlendiği 1908-1918 yılları   olarak kurulması; bu odalara yapacakları faaliyetler için   oluşmaktaydı. Üyelerin; otuz yaşından büyük olması,
 arasında 236’ya kadar yükselmiştir.  gelir sağlanması gerekmektedir.” şeklindeki hüküm   en az beş yıldır ticaret ile uğraşması, herhangi
 Sayısı   İkinci Meşrutiyet, yerli esnaf ve tüccarlar   siyasal programlarında yer almıştır.  bir sabıkasının olmaması, iflas etmiş ise borcunu

 1849  1  1873  1  1897  2  için olumlu gelişmelerin yaşandığı bir   Bu dönemde siyasi parti programlarında ticaret ve   ödeyebilecek durumda olması gerekmekteydi.

 1850  -  1874  1  1898  -  dönem olmuştur. Bunun nedeni gerek   sanayi odalarına ilişkin hüküm ve vaat artışının yanı   1910 yılında yapılan yeni düzenleme ile odalara üye
 1851  -  1875  -  1899  2  kapitülasyonlarla korunan yabancı   sıra yeni bir düzenleme de getirilmiştir. Bu düzenleme;  olma zorunluluğu kaldırılmıştır. Bunun yanı sıra odaların
 1852  -  1876  -  1900  2  sermayedarlar gerekse İkinci Abdülhamid   1889 yılında tek bir çatı altında toplanan ticaret,   ilk kuruluşlarından beri süregelen görev ve yetkilerinde
 1853  -  1877  -  1901  -  Dönemi’nin denetim ve engellemelerinden   sanayi ve ziraat odalarının faaliyetlerini, ticaret ve   değişikler yapılarak, danışılan bir kurum olma niteliğini
 1854  -  1878  -  1902  3  kaynaklanan baskı nedeniyle yerli esnaf   sanayi odaları ile ziraat odaları şeklinde ayrılmasını   sürdürmüştür. Ayrıca tüccar ve sanayiciler hükümet
 1855  -  1879  -  1903  1  ve tüccarların rekabet şansının azalmış   kapsamaktadır. 14 Haziran 1910 yılında hazırlanan   önünde ticaret ve sanayi odaları tarafından temsil
 1856  2  1880  -  1904  1  olmasıdır. Meşrutiyet ile gelen yönetim   Ticaret ve Sanayi Odalarına Dair Nizamname ile bu   edilmekteydi.
 1857  -  1881  -  1905  1  anlayışıyla birlikte girişim serbestisi   değişiklikle ilgili yeniden yapılandırma yapılmıştır.   1910 nizamnamesi gelir yetersizliği sebebiyle ticaret
 1858  -  1882  -  1906  4  önündeki engeller kalkmış ve Dersaadet   Ticaret ve sanayi odalarının bu birlikteliği 1950’li yıllara   ve sanayi odalarının beklenen etkin kurumlar haline
 1859  -  1883  3  1907  4  Ticaret ve Sanayi Odası etkin bir kurum   kadar sürmüştür.  gelmesini sağlayamamıştır. Bunun üzerine 1917
 1860  2  1884  -  1908  2  haline gelerek kalıcı faaliyetler içerisine   Yeni nizamnameye göre ticaret ve sanayi odalarının;   yılında Ticaret Odaları Kanun Tasarısı hazırlanmış;
 1861  -  1885  2  1909  14  girmişlerdir.  ticaret ve sanayinin gelişmesi için ilgili yasa ve   fakat kanunlaşma olanağı bulamadığı, yürürlüğe
 1862  1  1886  2  1910  31  Bunun yanı sıra Dersaadet Ticaret ve Sanayi   tüzüklerdeki gerekli değişikliklerin yapılması, deniz   giremediği için Osmanlı Devleti’nde ticaret ve sanayi
 1863  2  1887  2  1911  32  Odası; meşrutiyetin ilanı ile özgürlüğüne   ve limanlar ile ilgili imar, işletme, lojistik vb. her türlü   odalarına ilişkin son yasal düzenleme girişimi olarak
 1864  2  1888  5  1912  20  kavuşan ticaret kesiminin, bu dönemde bu   hukuki kararın alınması, ülkede kurulacak olan sanayi   nitelendirilmektedir.
 1865  -  1889  4  1913  14  fırsatı iyi değerlendirmesini, meşrutiyetin
 1866  -  1890  4  1914  17  sağladığı olanakları kullanarak ticaret,
 1867  1  1891  10  1915  10  sanayi ve ziraatin geliştirilmesi gerektiğini
 1868  -  1892  4  1916  23  savunmaktaydı.
 1869  2  1893  3  1917  39  İkinci Meşrutiyet’in 1908 yılında ilan
 1870  -  1894  -  1918  34  edilmesi ile Türkiye’de siyasi dernek ve parti
 1871  1  1895  2  1919  9  gibi kurumlar kurularak siyasi hayatın içinde
 1872  4  1896  2  1920  23  yer alarak aktif oyuncular haline gelmişlerdir.




 Kaynak: Z(e). N(un)., “Osmanlı
 Türklerinde İktisadi Hareket”, agd, yıl 5,
 c. 11, S. 12 (2 Şubat 1332), s. 192.
   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45   46