Page 58 - ZTSO_100.YILKİTAP
P. 58

Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl  56                                                                                                                                                                                                        Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası 100. Yıl  57






                        Odası kurulmuştur. Ticaret ve sanayi odaları tüzüğüne         1919-1922 yıllarında Zonguldak Ticaret ve Sanayi                                                         ve ticaretin büyük bir kısmı gayrimüslim grup tarafından      1919 yılından başlayarak Zonguldak Ticaret ve Sanayi
                        göre, odanın yetkisinde olan bölge Zonguldak merkez           Odası’na kayıtlı Türk ve Gayri Türk Tüccarlar                                                            yürütülmektedir. Gayrimüslim tüccar grubunun                  Odası yönetim kurulu başkanlığını sırasıyla madenci
                        kazasıydı. Oda kurulduğu ilk yıllarda Zonguldak merkez                                                                                                                 büyük bir bölümünü yerli Rum ve Ermeni asıllı halk            Maksud Bey, tüccardan İbrahim Bey, madenci Bekir Sıtkı
                        kazasında faaliyet gösterirken, 1928 yılında Devrek                   Sınıf           Türk     Gayri Türk        Toplam                                                oluşturmaktadır. Bunların dışında Fransız, Yunan, Hırvat,     Bey, madenci İbrahim Ethem Bey, Ahmet Aliağazade
                        Ticaret ve Sanayi Odasının, 1932 yılında ise Ereğli                       1              2               9            11                                               Macar ve Karadağlı kişiler de bulunmaktadır.                  Ali Bey, kereste tüccarı Müderrisoğlu Kemal Bey ve
                        Ticaret ve Sanayi Odasının kendisine katılmasıyla                         2             18              26            44                                               Bu dönemdeki oda faaliyetlerine bakıldığında çok              Hüseyin Fehmi (İmer) Bey yapmışlardır.

                        faaliyet alanını genişletmiştir. Bartın Ticaret ve Sanayi                 3              8              45            53                                               sayıda kayıtlı esnaf ve tüccar bulunmasına rağmen             Ticaret ve Sanayi Odası başkanlığında altı yıl görev
                        Odası ise Zonguldak’a bağlanmamış, faaliyetlerine                         4             12            160            172                                               400-500 lira civarında aidat geliri elde ettiği oda           yapan Hüseyin Fehmi (İmer) Bey döneminde Zonguldak
                        bağımsız olarak devam etmiştir. Zonguldak Ticaret ve                                                                                                                   kayıtlarında görülmektedir.                                   Ticaret ve Sanayi Odasına ait üç katlı idari bina inşa
                        Sanayi Odası, Zonguldak’ın ticaret ve sanayisinin ikinci           Toplam               40            240            280                                               Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odasının yönetiminde              edilmiştir. Hüseyin Fehmi (İmer) Bey, Zonguldak Ticaret
                        kurumsal örgütlenmesi niteliğindedir.                            Kaynak: Cumhuriyetin 10 Yılında Zonguldak ve Maden Kömür Havzası,                                                                                                   ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı olmadan
                                                                                                             T.C. Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası, 1933.                                     yer alan ithalat işiyle uğraşan Çakalzade Mehmet Bey          önce 1910 ila 1921 yılları arasında Ereğli Kömür
                        Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odasının 30 Temmuz 1919                                                                                                                    ve Ahmet Aliğazade Ali Efendi, 1919-
                        tarihinde oda meclisi için yapılan ilk seçiminde oda                                                                                                                   1932 yıllarında değişmeyen iki Türk
                        yönetimi;                                                     1919 ila 1922 yılları arasında Zonguldak Ticaret                                                         tüccardır. Çakalzade Mehmet Bey gerek
                                                                                      ve Sanayi Odasına kayıtlı 280 tüccar ve sanayici
                        Oda Başkanı Madenci Maksud Bey,                                                                                                                                        Osmanlı gerekse Cumhuriyet Dönemi’nde
                                                                                      bulunmaktadır. Odanın %86’sını oluşturan 240 kişi                                                        Zonguldak’ın ekonomi alanında en
                        İkinci Başkanı Tüccardan Bartınlı Kozmidis,                   gayrimüslim, geriye kalan 40 kişi ise müslümandır.                                                       önemli kişilerinden biri olmuştur. Bunun

                        Üyeler ise;                                                   1910 tarihli Ticaret ve Sanayi Odalarına dair tüzüğün                                                    nedeni; o dönemlerde madenlerde çalışan
                        madenci Mihail Hıristo Fıdis Efendi, madenci Hoca             40. maddesine göre; Osmanlı Devleti sınırlarında                                                         işçiler için kullanılan buğday Zonguldak
                        İstefan Efendi, tüccar Karabet İstanbulluyan, tüccar Toma     ticaret yapan gerek yerli gerekse yabancı tüccarların                                                    ve çevresinden karşılanamamaktadır.
                        Fotyadis, tüccar Ohanis Hazarbetyan Efendi, tüccar Bekir      bulundukları bölgedeki ticaret ve sanayi odasına kayıt                                                   Zonguldak Kaymakamlığı da 7 Ekim 1919
                        Sıtkı Bey ve Hacı Antranik Efendi’den oluşmaktadır.           olması gerekmektedir.                                                                                    tarihinde Ticaret ve Ziraat Nezaretine

                        Oda yönetiminin büyük çoğunluğu gayrimüslimlerden             Yine bu yıllar içinde Odaya kayıtlı tüccar ve esnaflar                                                   İstanbul’dan tedarik edilen buğdayın
                                                                                                                                                                                               Çakalzade Mehmet Bey aracılığıyla
                        oluşmaktadır. Bu durum, 12 Ocak 1923 tarihinden               gelirlerine göre dört gruba ayrılmışlardır. Fevkalade sınıf                                              Zonguldak’a getirilmesini belirttiği bir
                        itibaren değişmiş ve bu tarihten itibaren oda meclisinde      olarak adlandırılan birinci sınıf grubuna dahil olanlar                                                  yazı yazmıştır. Ticaret Odası yönetiminde
                        gayrimüslim üye görülmemiştir.                                11 kişiden oluşup, sadece madenci Süleyman Sırrı                                                         değişmeyen bir diğer önemli kişi ise hem                                                                                    Hüseyin
                                                                                      Bey ve tüccar Ahmet Aliağazade Ali Efendi’nin içinde                                                                                                                                                                                 Fehmi (İmer)
                        Bu gelişmelerden sonra Bolu Sancağı, Odanın tüzüğe                                                                                                                     maden ocağı işleten hem de ticaretle                                                                                        Bey belediye
                        uygun bir şekilde kurulduğunu ve yönetim teşkilatını          olduğu iki kişi Müslüman-Türk esnafı temsil etmektedir.                                                  uğraşan Ahmet Ali Aliğazade Ali Efendi’dir.                                                                                 başkanlığı
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           döneminde
                        Dâhiliye Nezaretine 14 Şubat 1920’de yazdığı bir yazıyla      Geri kalan esnaf grubunun sekizi gayrimüslim Rum                                                         Ahmet Ali Aliğazade Ali Efendi’nin                                                                                          Zonguldak’a
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           elektrik
                        bildirmiştir. Odanın kuruluşundaki yönetim yapısına           ve Ermeni kimselerden, bir tanesi de Fransız esnaftır.                                                   Zonguldak’ta aileden gelen bir saygınlığı                                                                                   getirilmesini
                        bakıldığında Zonguldak kazalarında ticaret ve sanayinin       İkinci sınıf esnaf ve tüccar grubunda 18 kişi Müslüman-                                                  bulunmaktadır. Ailesinden Hacı Ahmet Ali                                                                                    sağlamıştır.
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           Bu hizmetlerinden
                        hangi sektörlerde etkin olduğu ve bu sektörlerin              Türk, 26 kişi ise gayrimüslim; üçüncü sınıfta 53 esnaf                                                   Ağa’nın Zonguldak’ta kız ve erkek okulları                                                                                  ötürü TBMM
                        kimlerin denetiminde olduğu anlaşılmaktadır. Buna             ve tüccarın 8’i Müslüman-Türk, geriye kalan kişiler                                                      ile cami gibi kamusal mekanlar yaptırarak                                                                                   kendisini İstiklâl
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           madalyası ile
                        göre kurucu başkan madenci Maksud Bey, ikinci başkan          gayrimüslim; dördüncü sınıf grupta ise 280 esnaf ve                                                      hayır işleri ile bilinmektedir. Zonguldak’ta                                                                                ödüllendirmiştir.
                        tüccardan Bartınlı Mihail Kozmidis, üyeler ise Toma           tüccardan sadece 40 kişisi Müslüman-Türk, kalan 240                                                      eğitimin gelişmesinde büyük katkısı                                                                                         Hüseyin Fehmi
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           (İmer) Bey’in
                        Fotyadis, Çakaloğlu Mehmet Bey, Ohanis Hazarbetyan            kişi gayrimüslimlerden oluşmaktadır.                                                                     olan Hacı Ahmet Ali Ağa’ya bu yüzden                                                                                        1926 yılında
                        Efendi, Madenci Hoca İstefan ve Madenci…(?)                   Bu çerçevede Odanın faaliyet bölgesi içinde bulunan                                                      devlet tarafından eğitim ve öğretim nişanı                                                                                  İstiklâl madalyası
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           ile çekildiği en
                        Mihalaki’den oluşmaktadır.                                    Zonguldak, Ereğli ve Devrek kazalarında sanat, hizmet                                                    verilmiştir.                                                                                                                sevdiği fotoğrafı.
   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63